2022 april

Nieuwsbrief nr 3

Werkgroep Wolf Nederland

April 2022

Beste ,

Hierbij weer een gloednieuwe nieuwsbrief met informatie over de (Werkgroep) Wolf. Dat betekent dat er alweer een maand voorbij is. 
We wensen je uiteraard weer veel leesplezier bij deze editie.
Vorige editie gemist? Kijk in ons archief op de website. 

Wil je in contact komen met de redactie van de nieuwsbrief? Wij zijn te bereiken op: [email protected]

Heeft u zelf inbreng voor onze nieuwsbrief? Stuur het ons gerust toe. Wie weet kunnen wij het opnemen.

In deze nieuwsbrief onder andere:

  • Uitgelicht nieuws
  • Overzichtskaart
  • Gezocht: Binnenruimte voor lezingen
  • Voor u gelezen.
  • Workshop Terletse Heide
  • Eén van onze vrijwilligers: Wim Visser
  • Door de lens van

 

 

  • De raaf, partner van de wolf?
  • Steun ons werk
  • Extra maatregelen bij wolfwerende hekken.
  • Wolvenpups in aantocht?
  • Lespakket succesvol
  • Agenda

Uitgelicht nieuws: Tweede wolf binnen hekken Nationale Park de Hoge Veluwe

Het Nationale Park de Hoge Veluwe had al aanwijzingen dat er een tweede wolf in het park terecht zou zijn gekomen. Nu is ook in een Duits laboratorium officieel vastgesteld dat er twee wolven zijn. Het park weet niet hoe de dieren binnen het gerasterde deel komen.

Nieuws gemist? Kijk gerust in ons archief op de website : https://werkgroepwolf.nl/nieuws/archief/

Overzichtskaart Wolven in BeNeLux & Duitsland

Door het bundelen van data kan het publiek via de Wolvenkaart op de website van de zoogdierenvereniging zien hoe de wolven zich de afgelopen jaren hebben verspreidt.

De kaart is tot stand gekomen door een samenwerking van de overheden en/of uitvoeringsorganisaties die verantwoordelijk zijn voor de wolvenmonitoring in deze landen. 

De data wordt helaas slechts 1x per jaar bijgewerkt (in September) en de meest recente data is dan die van het lopende jaar tot de maand mei. Ondanks de relatief oude data geeft het wel een mooi beeld hoe en waar de wolf zich vestigt. De overzichten gaan terug tot 2010.

Mogelijk zal er in de toekomst ook data uit andere omliggende landen worden opgenomen.

Gezocht: Binnenruimte voor lezingen

De werkgroep wolf Nederland wordt regelmatig benaderd voor het geven van een lezing over de wolf. 
Wij zijn daarom op zoek naar ruimtes voor het geven van deze lezingen.

Beschik je over een binnenruimte waar een lezing of voorlichting over de wolf georganiseerd kan worden?
Geef je dan op via het reactie formulier op de website. Eventuele vragen kunt u daar ook stellen.

 

Komt u er niet uit? Neem dan contact met ons op via het contactformulier op onze website of mail aan [email protected]

Voor u gelezen: Waarom wolven wild blijven en honden te temmen zijn

Wanneer we over het internet struinen op zoek naar interessante items stuit je soms op een artikel wat meer
dan de moeite waard is om te delen. 
Zo kwamen we een artikel tegen op de website van Scientias.nl. Scientias.nl is de grootste populair-wetenschappelijke nieuwssite met meer dan 600.000 unieke bezoekers en 1.500.000 pageviews per maand.
De site bevat veel artikelen met diepgang over van alles en nog wat. Ook de wolf is regelmatig onderwerp van gesprek in één van de artikelen.
Het artikel belicht waarom de hond wel te temmen was maar dat dit voor de wolf een heel lastig verhaal wordt. Dit alles heeft te maken met de ontwikkeling van de wolf in de eerste weken van haar leven.

Photograph by Jean-Louis Klein & Marie-Luce Hubert

Genetisch gezien verschillen ze amper van elkaar: honden en wolven. Maar toch blijven wolven altijd vrij wild (zelfs als ze getemd worden) en kunnen honden zomaar onze beste vriend worden. Hoe kan dat?
Lang wisten onderzoeker het niet. Maar een nieuwe studie schetst meer duidelijkheid. Het heeft te maken met de eerste zintuiglijke waarnemingen en de socialisatieperiode van honden en wolven. Dat schrijven wetenschappers in het blad Ethology.

Zintuiglijke ontwikkeling
Over de zintuiglijke ontwikkeling van wolven is weinig bekend. Het meeste wat we ervan weten, ontlenen we aan experimenten met honden. Onderzoekers van de universiteit van Massachusetts Amherst brengen daar verandering in. Ze stelden zeven wolvenpups en 43 honden aan verschillende geuren, geluiden en visuele prikkels bloot.  Lees alles over dit bijzondere onderzoek op de site van Scientias.nl

Workshop vrijwilligers Werkgroep Wolf Nederland

Afgelopen zaterdag, 19 maart, stond er een workshop voor de vrijwilligers van de Werkgroep Wolf Nederland op de Terletse Heide langs de A50 op de agenda. Dit geweldige natuurgebied, dat eigendom is van Natuurmonumenten, heeft alles in zich om tot het leefgebied van de wolf te (gaan) horen. Naast dat er al velen hier in het gebied diverse waarnemingen hebben gedaan van sporen, wildprooien en uitwerpselen, is er ook al een aantal keer een wolf gezien.

Om 09.30 uur verzamelden de vrijwilligers zich bij de parkeerplaats waar zij werden opgewacht door Eddie Nijenhuis, die bereid was gevonden om zijn kennis over het gebied te delen met de vrijwilligers. Eddie is werkzaam bij Natuurmonumenten als coördinator faunabeheer (Veluwezoom / Deelerwoud). 

Ook Robin Preijer, vrijwilliger bij Natuurmonumenten en beheerder van de Facebookgroep "De Veluwe" sloot even aan om kort kennis te maken met de vrijwilligers.
Tijdens de wandeling vertelde Eddie allerlei wetenswaardigheden over de fauna, flora,  het ecosysteem en de manier waarop Natuurmonumenten, op het ruim 5000 hectare grote Nationale Park Veluwezoom, het beheer uitvoert.
In het gebied leven, naast de damherten, edelherten, reeën en de wolf ook een kudde van tussen de 80 en 120 Schotse Hooglanders. Door de aanwezigheid van deze grazers is de afgelopen jaren ook de begroeiing in het gebied veranderd. De Schotse Hooglanders zijn inmiddels zo’n 40 jaar actief in de diverse natuurgebieden, waaronder dus in Nationale Park Veluwezoom en hebben zich volledig aangepast aan de Nederlandse seizoenen.
Door veranderde inzichten is ook het beheer aangepast. Voorheen werden de bossen “geschoond” van gevallen en dode bomen, tegenwoordig laat men alles in het bos achter zodat dit dode hout weer als voedingsbodem kan dienen voor larven, kevers, torretjes etc. Door deze werkwijze veranderd ook het hele ecosysteem. De larven, kevers en torretjes zijn weer voedsel voor de zangvogels enzovoort.

Door de aanwezigheid van diverse wildviaducten kan het wild zich vrij bewegen over een heel groot gedeelte van de Veluwe. Deze trek wordt op de viaducten gemeten met cameravallen zodat er een redelijk beeld ontstaat van het aanwezige wild.
Inmiddels zitten er in het gebied ook minimaal een tweetal wolven die ook gebruik maken van de wildwissels om zo van de Oost- naar de Westkant (en vice versa) van de A50 te komen.
De groep werd tijdens de wandeling ook nog getrakteerd op een roedel edelherten en damherten. 
Na afloop van de wandeling werd Eddie Nijenhuis bedankt voor zijn kundige uitleg en tijd. Als dank ontving hij van de Werkgroep Wolf Nederland een bierpakket en wat goodies van de werkgroep.
Na de lunch was er gelegenheid voor de vrijwilligers om elkaar beter te leren kennen en werd een voorstelronde gedaan. Ook kregen de aanwezigen uitleg over de bij de Werkgroep Wolf Nederland in gebruik zijnde waarnemingsapp.
Deze app is in eigen beheer ontwikkeld om de vrijwilligers van de waarnemingengroep de mogelijkheid te geven om wolvenwaarnemingen gezamenlijk vast te leggen en zo in kaart te kunnen brengen waar de diverse wolvensporen zijn gevonden. 

De dag werd, door een groot gedeelte van de groep, afgesloten op het terras van de lokale zweefvliegclub waar onder het genot van een drankje de nodige ervaringen werden uitgewisseld. Al met al kan de Werkgroep Wolf Nederland terugkijken op een zeer leerzame en gezellige dag die zeker voor herhaling vatbaar is.

Eén van onze vrijwilligers: Wim Visser

Ik ben Wim Visser 55 jaar, van af het begin betrokken bij Werkgroep Wolf Nederland en ben dol op de bossen en het buitenleven.
De wolf is voor mij het symbool van goede samenwerking in Europa door diverse natuurorganisaties.
Ook in Nederland zie je dat de natuur het beter doet in vergelijking met toen ik jong was.
Toen had nog nooit iemand van het milieu gehoord leek het... Men loosde alles op rivieren en snelwegen werden overal aangelegd. Landbouwgif als DDT werd toen nog volop gebruikt
In de jaren 80 kregen we te maken met de zure regen en in de jaren 90 was het minister Bleeker die de natuur ook geen goed deed. Het evenwicht tussen de menselijke cultuur en de natuur was volgens mij volledig verstoord.
Nu gaat het best aardig. We herpakken ons stukje bij beetje maar zijn er nog lang niet!
De wolf heeft zijn weg gevonden vanuit Polen, Oekraïne, Balkan en via Oost-Duitsland zo West-Europa in.
En blijkbaar is er genoeg voedsel en zijn er genoeg rustplekken voor een bestaansrecht.

En toen in 2018... waren ze ineens hier in Nederland, de wolven!
Ze hadden hun weg gevonden. En ook binnen Nederland vinden ze hun weg. Hoe mooi en ontroerend...
De vele wildviaducten en tunnels, de grote schietterreinen en het Kroondomein.
De bossen op de Noord- en Zuid-Veluwe lenen zich voor voortplanting, hoe geweldig. Maar van wie is die wolf, wie bepaald zijn bestaansrecht; de boeren, de jagers, Natuurmonumenten, Staatsbosbeheer, Gemeente Ede, onze koning, of de gewone burger?

Van wie is die wolf eigenlijk...? De wolf is van iedereen!
Werkgroep Wolf zet zich, met een grote groep vrijwilligers, in voor een breder draagvlak in Nederland voor
het bestaansrecht van dit mooie grote roofdier en daarmee voor een meer complete ecologie.

Dit doen we door middel van preventie, lezingen, voorlichting, kunst, lesprogramma’s op scholen, hulp bij
veehouders, enzovoort.
Ook worden we steeds vaker de ogen in het veld door het verenigen van amateur-spotters en sporenzoekers en het verzamelen van wolvendata.
We dragen ons steentje bij aan een breder draagvlak voor de wolf in Nederland, en daarmee voor een mooier, completer en natuurlijker Nederland.

Ook vrijwilliger worden? Kijk op onze website en meld je aan

Door de lens van...

Veel van onze lezers en vrijwilligers begeven zich regelmatig in de (Nederlandse) natuur en leggen daarbij soms een mooi moment vast op foto. Om iedereen mee te laten genieten van deze momenten plaatsen we hier een kleine selectie van de beelden.


, heb jij ook een speciaal moment op camera vastgelegd? Deel het dan met de redactie en wie weet staat jou moment in de volgende nieuwsbrief van Werkgroep Wolf Nederland.

De raaf, partner van de Wolf?

Al in de oudheid werd de wolf regelmatig afgebeeld met raven.
Een voorbeeld hiervan is de Vroegmiddeleeuwse oppergod Wodan (in Noordwest-Europa) of Odin (In Noord-Europa) werd altijd afgebeeld met zijn twee wolven: Geri (gulzigheid, gretigheid) en Freki (vraatzucht, vrekkigheid) en de raven Huginn (gedachte) en Muninn (geheugen).
De raaf werd en wordt in diverse geloven en culturen genoemd als boodschapper. Het jodendom en Christendom zagen de raaf echter als symbool van boosheid en kwaad. Ruim een eeuw geleden was het gedaan met de Raaf in Nederland. Mede door het negatieve beeld dat door de
publieke opinie werd aangewakkerd, zo zouden ze op grote schaal jachtwild doden en soms ook lammeren. Lijkenpikkers heetten ze, een bijnaam die ze dankten aan de gewoonte lijken die aan de galg hingen, aan te pikken. verdween de raaf uit Nederland.

Herintroductie in Nederland
Pas in de jaren '60 werden de eerste raven weer geïntroduceerd in Nederland. Vanuit Duitsland werden de eerste vogels na een fokprogramma uitgezet op de Veluwe en met wisselend succes in
de afgelopen jaren zijn er inmiddels weer zo'n 100 tot 120 broedpaartjes en vestigen ze zich nu ook voorzichtig buiten de Veluwe.

Door Amalia Schoppe. - Die Helden und Götter des Nordens, oder Das Buch der sagen. G. Gropius., Publiek domein, https://commons.wikimedia.org/w/index.php?curid=5154775

Amalia Schoppe.,
Public domain, via Wikimedia Commons

Intelligent 
De raaf staat bekent als zeer intelligent. Zo gebruiken ze b.v. "gereedschap". Met stokjes peuteren ze voedsel uit holtes of kraken noten met stenen. Daarnaast kunnen ze vrij goed geluid uit de omgeving imiteren. Behalve intelligent zijn zo ook zeer sociaal. Raven zouden een vorm van troostend gedrag vertonen door lichamelijk contact te zoeken reinigen van de veren van groepsgenoten.
 Er wordt gezegd dat raven een pact kunnen vormen met wolven. Als een raaf een gewond dier ziet zou hij op zoek gaan naar een wolf en diens aandacht trekken.

Onderzoek
Uit eerste onderzoek in o.a. Yellowstone park in America blijkt dat de samenwerking meer is dan alleen een vermoeden. Raven zijn vaak gezien in interactie met wolven, vooral pups en jaarlingen. Van deze intrigerende vogels is bekend dat ze stokken grijpen en touwtrekken met wolvenpuppy's, over jonge wolven vliegen met stokken en de kleine wolven plagen om op te springen om de stokken te grijpen, en zelfs brutaal aan de staarten van wolven trekken om een reactie initiëren.

Sommige wetenschappers houden er de theorie op na dat individuele raven zelfs speciale banden kunnen ontwikkelen met individuele wolven binnen een roedel. 
 
Onderzoek in Nederland
Na de terugkomst van de Wolf in Nederland rijst de vraag dan ook al snel of de Veluwse raven de samenwerking met de wolven ook aangaan na een afwezigheid van 150 jaar. De Ravenwerkgroep Nederland, Wageningen University & Research (WUR), ARK Natuurontwikkeling en Sovon Vogelonderzoek Nederland, onderzoeken dit samen en hebben daarvoor voor het eerst in Nederland raven voorzien van een zender. Dit onderzoek vindt plaats in Planken Wambuis. Hier zijn een 6-tal jonge raven uitgerust met een GPS-zender om zo de vogels te volgen en te kijken of de onderzoekers zo ook de prooien van de Wolf kunnen vinden.
De kadavers die een wolf achterlaat zijn een ideale voedselbron voor de raven en ze weten ze namelijk als geen ander te vinden en worden ook wel de ogen en oren van het bos genoemd.
Uit onderzoek uit het buitenland is ook gebleken dat raven wolven volgen om zo te profiteren van et spoor van kadaverresten dat de wolf achterlaat. Er wordt zelfs gedacht dat het ook andersom werkt en de wolf de raaf volgt. De raaf zou roepen wanneer hij een gemakkelijk, zwak prooidier vindt, zodat de wolf kan toeslaan.
Er zijn inmiddels meerdere onderzoeken gaande in binnen- en buitenland waarvan de uitkomsten binnenkort worden verwacht en er meer duidelijk zal worden over de bijzondere band tussen de raaf en de wolf.


Voor meer info over het onderzoek kun je deze artikelen van ARK hier nalezen:

Steun ons werk

Onze vereniging ontvangt geen subsidie en is volledig afhankelijk van giften, donaties, legaten en sponsors. 
Al onze leden/vrijwilligers verrichten hun werkzaamheden geheel onbetaald. Ondanks dit gegeven hebben we als vereniging toch een flink aantal kosten die wij maken. Denk aan promotie- en voorlichtingsmateriaal en b.v. onze website.
Ook hebben we te maken met (reis)kosten voor b.v. (gast)sprekers en of bezoeken aan veehouders voor het geven van voorlichting. 
Mocht u ons werk een warm hart toe dragen dan kunt u via onderstaande buttons een donatie doen. De buttons openen een gecontroleerde en veilige betalingsomgeving van de Rabobank waarbij u een middels uw eigen bank een betaling kunt doen. Meer lezen over onze vereniging? zie onze website 
Wij danken u voor uw eventuele donaties

Extra maatregelen voor het standaard wolfwerend hekwerk

Er wordt veel geschreven over het plaatsen van wolfwerende maatregelen. Helaas is een goede
maatregel niet afdoende.
Netten die er ogenschijnlijk goed uit lijken te zien, blijken her en der toch niet afdoende te werken.
Komt dit door het verkeerd plaatsen, onderschatten van de intelligentie van de Wolf of
onwetendheid. Hoe het ook zij, om de afrasteringen op de juiste manier te ontwerpen, te plaatsen
en te onderhouden is het belangrijk eerst inzicht te hebben in de manier waarop een wolf een
afrastering kan overwinnen. Omdat een wolf altijd langs een afrastering loopt om te onderzoeken
of er een zwak punt is, moet u rekening houden met het volgende:

  • Onderdoor kruipen of graven
    Een wolf heeft een sterke neiging om ergens onderdoor te kruipen. Als dat niet direct lukt
    kan hij ook gaan graven.
  • Zwemmen
    De wolf is een uitstekende zwemmer. Zorg dus dat het hekwerk ook aan een waterzijde
    afdoende is.
  • Doorheen gaan
    Een opening in een hek van 20 cm kan voor een wolf groot genoeg zijn om doorheen te
    gaan.
  • Overheen klimmen
    Een wolf is goed in staat om over een hoog hekwerk heen te klauteren.
  • Overheen springen
    Hoewel de wolf er fysiek toe in staat is, heeft hij van nature nauwelijks de neiging om ergens overheen te springen. Alleen als een wolf dit geleerd heeft zal hij springen.
  • Gevoelig voor elektrische stroom
    Wolven zijn gevoelig voor elektriciteit. Als een wolf een keer een flinke elektrische schok heeft gehad, zal hij met deze leerervaring niet snel opnieuw een elektrische afrastering aanraken. Omdat wolven gevoelig zijn voor elektriciteit is een goede afrastering met stroom(-draden) daarom heel effectief. Hierbij moet rekening worden gehouden met het feit dat wolven vooral in de nachtelijke periode actief zijn én op het moment dat schapen onbewaakt in het veld zijn.

Daarnaast is het zo dat de wolf een vaak de zwakste schakel in de kudde zoekt. Kleine, minder fitte, prooien zorgen er voor dat de wolf met zo min mogelijk inspanning een optimaal resultaat bereikt. Door bijvoorbeeld om de afscheiding heen te rennen zullen de schapen mogelijk ook in paniek raken en proberen weg te komen. Vaak gaat dit dan door uit te breken uit het wolfwerende raster waardoor de wolf daarna het schaap makkelijk kan pakken. Bij de meeste aanvallen op een
goedgekeurd wolfwerend raster is de dodelijke aanval gebeurt door het uitbreken van de schapen
en niet door het binnendringen van de wolf in het raster.
 
Een extra optie is het aanbrengen van "armen" aan het bestaande raster. Hierdoor voorkom je dat de wolf de mogelijkheid krijgt om de kudde op te jagen door er omheen te rennen. Door het gebruik van armen wordt de wolf constant gedwongen om van de kudde af te wenden.  Werkgroep Wolf heeft een animatie gemaakt voor de uitleg van het gebruik van armen.

 Deze kun je hier op Youtube bekijken

Gebruik standaard hekwerk met stroomdraden

Gebruik hekwerk met extra armen

Door het gebruik van de "armen" zal de wolf veel meer meters moeten maken om de kudde überhaupt op te jagen en zal mogelijk eerder afzien van een aanval omdat hij zich steeds vastloopt in de armen.
Eén nadeel van het vergroten van het "stroomnet" door de armen is het verlies van voltage. Hoe groter het net hoe meer verlies aan stroom er zal ontstaan. Daarnaast kost het extra werk om e.e.a. op te zetten.
Het gebruik van deze armen is als zodanig erg effectvol gebleken bij de kudde van Erika Visser.
Zij maakt naar volle tevredenheid gebruik van deze extra optie bij het beschermen van haar kudde.
Wie wil weten hoe Erika dit allemaal doet kan terecht op de pagina van RTV-Drenthe

Wolvenpups in aantocht?

Afgelopen periode (januari - maart) hebben de wolvenparen in Nederland mogelijk gepaard en kunnen we de komende periode misschien pups verwachten.
Het paren is in eerste instantie alleen voorbehouden aan het Alpha-paar. Maar in uitzonderlijke gevallen zoals heel veel aanbod van voedsel en een toereikend territorium kan het voorkomen dat een andere vrouwtjes wolf gedekt wordt.

Over de pups
Gewoonlijk worden vier tot zes pups per worp geboren. Dit wordt een nest genoemd en de pups in een nest worden nestgenoten genoemd. Pups worden geboren in een hol. Een hol is een in de grond gegraven gat. Soms wordt hier voor een oud vossenhol gebruikt. Het hol moet groot genoeg zijn voor de moeder en haar pups. Het beschermt ze tegen het weer en wind en beschermt de pups tegen andere dieren. Wolvenparen gebruiken soms jaar na jaar hetzelfde hol. Maar er zijn er
ook die elk jaar een nieuw hol maken of in gebruik nemen.

Het kan zelfs voorkomen dat na de geboorte het nest wordt verplaatst. Dit kan zijn door verstoring (van de mens) of bij parasieten in het nest.

De dracht van de wolvenmoeder is ongeveer 60 dagen. Bij de geboorte wegen ze slechts een pond, en hun ogen zijn gesloten. Pups groeien snel. Ongeveer 12 tot 15 dagen nadat ze zijn geboren, openen ze hun ogen. Als ze twee weken oud zijn, kunnen de pups lopen en ongeveer een week daarna mogen ze voor het eerst uit het hol komen. Aanvankelijk leven ze alleen van
melk van hun moeder.

De geboorte en verpleging
Na de geboorte likt de vrouwelijke wolf de foetale zak van de kop van de puppy (ze slikt ook al deze vliezen door), hierdoor kan de pup zijn eerste adem halen. De placenta die met de navelstreng aan de pup is bevestigd, wordt samen met de pup afgeleverd. De moeder snijdt de navelstreng door en eet de placenta op (het eten van de placenta levert een waardevolle maaltijd op als ze niet kan jagen).
De vrouwelijke wolf likt de puppy droog en moedigt hem aan om te zogen. De pup zal instinctief naar de warme onderbuik gaan en rondsnuffelen om een ​​speen te vinden. De borstklieren van de moeder scheiden colostrum af, een waterige melk die belangrijke antistoffen bevat. Tijdens de borstvoeding maakt de moeder de pups schoon en stimuleert ze om te plassen en te poepen door het genitale gebied te likken. Ze slikt al hun uitwerpselen door, waardoor de bevallingsruimte schoon en geurvrij blijft.

Ontwikkelingsstadia
10 - 13 dagen: de ogen open
3 weken: de melktanden verschijnen, ze beginnen het hol te verkennen
4 - 5 weken: korte uitstapjes buiten het hol, vlees beginnen te eten
6 weken: verhuizen tot anderhalve kilometer van het hol (met volwassen wolf)
6 - 8 weken: de pups worden gespeend en reizen naar de ontmoetingsplaats.
12 weken: beginnen met reizen met de roedel op jacht (met volwassen wolven)
15 - 28 weken: melktanden worden vervangen
7 - 8 maanden: begin met jagen met de roedel

Sterfte
De sterfte van de pups varieert van 30% tot 60%. Pups sterven aan ziektes, ondervoeding en/of honger, het leven in het wild kan moeilijk zijn. Er zijn verhalen bekend dat de wolven, die zeer sociale dieren zijn, de dode pups begraven.

De eerste periode

Wanneer de pups zo'n 4 á 5 weken oud zijn, beginnen de pups vlees te eten. Dit wordt hen in de magen van de volwassen wolven gebracht. De pups likken rond de mond van de volwassene en het voedsel komt terug in de mond van de volwassene. Dit klinkt verschrikkelijk voor ons, maar wolvenpups zijn er dol op!
Alle wolven in een roedel helpen bij het verzorgen van de pups. Als de pups erg klein zijn, brengen andere roedelleden voedsel naar de moeder zodat ze het hol niet hoeft te verlaten. Als de pups wat groter zijn, brengen de roedelleden om de beurt eten, spelen met ze en zelfs "babysitten". Zodra de pups ongeveer acht weken oud zijn, verlaten ze het hol en beginnen ze "rendez-vous-sites' te gebruiken. Dit zijn ontmoetingsplaatsen waar de wolven samenkomen om te slapen, te spelen en gewoon "rondhangen". 
Wanneer ze rond de 7 maanden oud zijn beginnen ze te jagen met de rest van de roedel.

Daarvoor blijven ze op de ontmoetingsplaats. Vaak blijft een van de volwassen wolven bij de pups om over hen te waken.
Wolvenpups zijn dol op spelen. Ze achtervolgen elkaar en rollen rond zoals puppy's dat doen.
Veel van hun spellen lijken een soort oefening te zijn voor de dingen die ze als volwassen wolven zullen doen. Er zijn pups waargenomen die met "speelgoed" zoals botten, veren of de huid van dode dieren speelden. Ze "dood" het speelgoed keer op keer en dragen het rond als "trofeeën".

Hans Hasper heeft samen met Raya Strikwerda dit prachtig schouwspel vastgelegd bij de Barnstorf-roedel in Duitsland

 

Naarmate de pups groter worden, beginnen ze op kleine dieren te jagen, zoals konijnen. Dit is allemaal ter voorbereiding op de dag dat ze zich bij de roedel voegen voor hun eerste echte jacht op grote dieren.


Oogkleur

De meeste wolvenpups worden geboren met blauwe ogen, die na acht tot zestien weken geleidelijk veranderen in een geelgouden kleur, hoewel hun ogen soms veel later van kleur kunnen veranderen.
Af en toe wordt er een volwassen wolf gevonden met blauwe ogen.

De roedel
Over het algemeen is er in een roedel wolven één dominant paar (alfa), een individu of een paar dat als tweede stel dient (beta), een paar wolven in de middelrang en één of meerdere in een lagere rang (omega). De Alfa geeft bevelen aan de hele groep, Beta wolf aan de middelste rang en alle volwassen wolven aan de middelste en lagere groepen. Het alfa paar zal altijd dezelfde rol aannemen behalve in geval van letsel of de dood. Dan treed het Beta paar op. De middelste rang is meer sociaal dynamisch. De vrouwtjes zullen in vergelijking tot het mannelijke geslacht op de tweede plaats komen. De pups blijven buiten deze rangen totdat ze seksueel rijp zijn. De alfa wolf gedraagt zich als een echte leider met zijn specifieke houdingen: hoge kop en staart en rechtopstaande oren. Hij geniet van bepaalde privileges, zo krijgt hij als eerste toegang tot het
prooi. Het leven van een Omega wolf is veel moeilijker, deze werkt als het sociale bindmiddel die alleen maar mag aanmoedigen of de groep kalmeren. 
Past een jongdier dus niet in de roedel dan zal het de roedel verlaten en zelf op zoek gaan naar een partner/roedel/leefgebied.

Uitslag Kleurplaatwedstrijd

7 Maart heeft de werkgroep Wolf Nederland de winnaars bekend gemaakt van de kleurwedstrijd.
We ontvingen een flink aantal inzendingen en hieronder zie je de (prijs)winnaars van de geslaagde tekenwedstrijd.
In de categorie vanaf 12 jaar en ouder is de winnaar Diliana Bruins-Drenth. Zij heeft inmiddels de prijs het boek ‘De wijsheid van Wolven’ ontvangen. In de categorie tot 12 jaar was het Abel van den Hof die de mooiste tekening instuurde. Hij heeft inmiddels de wolvenknuffel ontvangen.

De winnende kleurplaat van Diliana Bruins-Drenth

De winnende kleurplaat van Abel van den Hof

Lespakket vindt zijn weg bij basisscholen.

In de nieuwsbrief van Maart schreven we al over het lespakket "Wolven Experience". De afgelopen maand zijn er enkele groepen op pad geweest met onze vrijwilligers.

Zo gingen op vrijdag 25 Maart maar liefst 2 groepen van basisschool ’t Panorama uit Arnhem op pad met de vrijwilligers van Werkgroep Wolf Nederland voor de wandeling “in het spoor van de wolf”. De wandeling sluit aan bij het door de werkgroep ontwikkelde lesprogramma voor bovenbouwleerlingen.

De week daarvoor was er ook al een groep op pad geweest en vandaag stonden er dus 2 groepen op het programma. Onder leiding van drie vrijwilligers van de werkgroep werd alles verteld over de wolf en het wild op de Veluwe.

De wandeling sluit perfect aan op het lesprogramma waarin alle aspecten van de terugkeer van de wolf in Nederland worden belicht en de kinderen zo een eigen beeld kunnen vormen wat het betekent dat de wolf terug is in de Nederlandse natuur en wat dit betekent.
De begeleiding en de deelnemende kinderen genoten met volle teugen van de geweldige dag.

Wil jij, met je klas, ook alles leren over de wolf en ter afsluiting eventueel een wolvenwandeling maken? 
Bestel dan het lespakket “Wolven Experience” op de website van de Werkgroep Wolf Nederland: www.werkgroepwolf.nl

Agenda

Komende periode staan de volgende evenementen op de agenda:

Voor meer activiteiten zie onze agenda: 

Onze agenda

Deze nieuwsbrief is een uitgave van Werkgroep Wolf Nederland
Aan de inhoud van deze nieuwsbrief kunnen geen rechten worden ontleend
Niets uit deze uitgave mag worden gebruikt of vermenigvuldigt zonder
uitdrukkelijke toestemming van Werkgroep Wolf Nederland.
Werkgroep Wolf Nederland is een notariële vereniging, en staat ingeschreven bij de kvk onder: 83976310.

Copyright © 2022 | Werkgroep Wolf Nederland

Reacties zijn gesloten.